Wśród wielu gatunków piwa na całym świecie my Polacy możemy się pochwalić swoim „czarnym złotem”. Mianowicie mowa tu o Porterze Bałtyckim. Jak sama nazwa wskazuje sam styl wykształcił się w krajach basenu Morza Bałtyckiego. Jest najmocniejszą odmiana porteru. Polskie browary np. Browar Kormoran czy Browar Fortuna mogą się pochwalić złotymi metalami za uwarzenie najlepszego Porteru Bałtyckiego.
A w ogóle to skąd się wziął Porter Bałtycki?
Korzeni tego stylu oczywiście trzeba szukać w Anglii, gdzie warzono moce portery np. Stout Porter. Na potrzeby dworu carskiego zaczęto importować beczki z browarem z wysp do Rosji. Z czasem porter zyskał uznanie na terenie całego basenu Morza Bałtyckiego. Prędzej czy później poskutkowało to pierwszymi próbami warzenia porterów na kontynencie. Z powodu wojen napoleońskich zaprzestano importu czarnego trunku i już wtedy rozpoczęto większą produkcję na terenie basenu Morza Bałtyckiego. Na początku porter, który był warzony na naszych terenach, był piwem fermentacji górnej, lecz z czasem zaczęto także stosować fermentację dolną.
Wszystko fajnie, ale czym charakteryzuje się Porter Bałtycki?
Już śpieszymy z odpowiedzią. Porter Bałtycki charakteryzuje się ciemną, a nawet czarną barwą. Z pianą koloru od jasnokremowego do ciemnobrązowego.
W zapachu słodowy z wyraźnie wyczuwanym aromatem karmeli, herbatników, ciemnego pieczywa, orzechów lub palonych karmeli. W porterze bałtyckim mogą także występować aromaty dojrzałych i suszonych owoców, np.: śliwka, czy rodzynki.
Za bogatym aromatem powinien iść podobny smak. Porter bałtycki w smaku powinien być przede wszystkim słodowy, słodki, karmelowy, kawowy. Nie może zabraknąć nut alkoholowych, aczkolwiek nienachalnych. Smak chmielu jest praktycznie niewyczuwalny, tym samym goryczka chmielowa powinna tylko dopełniać słodowo alkoholową całość. Trunek bardzo treściwy, gęsty oraz gładki i do tego przyjemnie rozgrzewający.
Portera Bałtyckiego powinno podawać się w pokalach lub w sniferach, ponieważ tylko takie naczynie najlepiej oddaje aromat, a później smak. Samo piwo nie powinno być mocno schłodzone. Temperatura podania powinna oscylować między 8, a 18°C.
Dodatkowo tego typu piwa nadają się do leżakowania. Najlepsze portery potrafią leżeć nawet kilkanaście lat, co tylko utrwala w nich piękny bukiet aromatów i smaków.
Teraz czas na suche fakty: Parametry stylu według BJCP (ang. BEER JUDGE CERTIFICATION PROGRAM)
Gęstość początkowa: 14,7 – 22°Blg
Gęstość końcowa: 4,2 – 6°Blg
Kolor: 17 – 30 SRM
Goryczka: 20–40 IBU
Alkohol objętościowo: 5.5 – 9.5%
A teraz coś dla piwowarów domowych.
Mianowicie mamy dla Was recepturę do uwarzenia porządnego Portera Bałtyckiego.
Surowce:
Słody:
słód wiedeński 3kg
słód monachijski 3,2kg
słód karmelowy ciemny 0,5kg
słód czekoladowy 0,4kg
Chmiele:
chmiel Sybilla 35g
chmiel Lubelski 25g
Drożdże:
Fermentis Saflager W-34/70
Zacieranie infuzyjne:
Do 19L wody o temperaturze 63°C dodaj ześrutowany cały słód oprócz 200g słodu czekoladowego, który poleciał do gara po trzeciej przerwie. Należy pamiętać, że słód ma mniejszą temperaturę niż woda i po wsypaniu temperatura mieszaniny może obniżyć się nawet o kilka stopni.
Przerwy zacierania:
- 55°C – 5 minut
- 64°C – 25 minut
- 72°C – 50 minut
- 78°C – 5 minut
Po filtracji powinniśmy uzyskać 24L brzeczki o gęstości 17BLG.
Gotowanie można podzielić na dwie fazy:
- 60 minut bez chmielu
- 60 minut z całym chmielem
Ekstrakt po gotowaniu powinien wynosić 19BLG.
Wystudzoną brzeczkę zaszczepić drożdżami.
Fermentacja należy przebiegać w temperaturze 8-10°C.
Więcej informacji o recepturze znajdziesz pod tym linkiem.
Porter Bałtycki to bardzo bogate w aromaty i smaki piwo. Jest znane na całym święcie. Nawet posiada własne święto. W trzecią sobotę stycznia obchodzone jest Święto Porteru Bałtyckiego.
Niezależnie czy jest to święto czy nie, portera bałtyckiego nie można pomijać oglądając sklepowe półki z piwami, ponieważ jego wnętrze zawsze przynosi zaskakującą nutę przyjemności.
Na koniec kilka przykładów porterów bałtyckich na polskim rynku:
– Browar Fortuna Komes Porter Bałtycki lub wersja z płatkami dębowymi
– Browar Kormoran Porter Warmiński
– Browar Bojanowo Bojan Porter Bałtycki